Iedereen heeft er weleens van gehoord of het zelfs zelf ervaren: een zogenaamde “bad trip”. Het fenomeen roept vaak direct een onaangenaam gevoel op — een mix van angst, verwarring en ongemak. Maar in hoeverre zijn deze negatieve associaties terecht? Hoe verhouden ze zich tot de diepere lagen van de psychedelische ervaring die soms intens, beklemmend of overweldigend kan aanvoelen?
Misschien is het waardevol om deze moeilijke momenten niet uitsluitend als iets negatiefs te beschouwen. Wat als we een andere benadering kiezen — één waarin we open blijven staan voor wat zich aandient, zonder ons volledig te identificeren met de emoties die het oproept? Door met nieuwsgierigheid en acceptatie naar een uitdagende trip te kijken, kan er ruimte ontstaan voor inzicht, transformatie en groei.
De Psychedelische schaduwkant
Voor veel mensen betekent een psychedelische ervaring een diep spirituele reis vol verwondering en inzicht. Toch heeft ook deze ervaring, net als alles in het leven, een donkere kant. Psilocybine werkt als een zogenaamde non-specifieke versterker van het bewustzijn, wat inhoudt dat willekeurige hersenfuncties in kracht toenemen. Hierdoor ontstaat er een verhoogde informatieverwerking in het brein, wat ertoe kan leiden dat men de werkelijkheid op een compleet andere manier ervaart.
Hoe deze verandering wordt geïnterpreteerd, verschilt sterk per persoon. Sommigen ervaren het als verhelderend, helend of zelfs euforisch. Voor anderen echter kan de ervaring verwarrend zijn, en gevoelens van onrust of angst oproepen. De uitkomst hangt volledig af van de innerlijke gesteldheid en het kader waarin de ervaring plaatsvindt.
De rol van subjectiviteit
Tijdens een psychedelische ervaring kunnen zich talloze verschillende effecten voordoen, maar de manier waarop deze worden geïnterpreteerd en verwerkt, is sterk persoonlijk. Of iemand een sessie als prettig of als onaangenaam ervaart, hangt vaak minder af van de middelen zelf, en veel meer van de openheid en mentale staat van de gebruiker. De mate van voorbereiding, evenals het creëren van een veilige en ondersteunende omgeving – zowel innerlijk als extern – kan een diepgaande invloed hebben op hoe de reis wordt beleefd.
Dit roept de vraag op: bestaat er eigenlijk wel zoiets als een “bad trip” binnen deze context? Of ligt de gevoeligheid voor moeilijke ervaringen misschien dichter bij onze eigen invloedssfeer dan we doorgaans denken?
De positieve ervaring
Een positieve psychedelische ervaring wordt vaak omschreven als een bijzondere, verrijkende en diepgaande reis door de lagen van het onderbewuste. Wanneer de juiste voorbereidingen zijn getroffen en er bewust is gekeken naar zowel de innerlijke als uiterlijke omstandigheden — de bekende set & setting — ontstaat er een gevoel van rust en vertrouwen. In deze veilige bedding voelt de reiziger zich vrij om zich volledig over te geven aan wat zich aandient.
Soms kunnen verwarrende of ongemakkelijke momenten opduiken, maar met een open houding en het besef van veiligheid kunnen ook deze ervaringen worden doorleefd en uiteindelijk weer voorbijgaan. Juist die overgave — gepaard met liefde en eerbied voor de truffel of paddenstoel — vormt de kern van wat velen als een helende en waardevolle reis ervaren.
De negatieve ervaring
Tijdens een psychedelische reis kunnen onderdrukte emoties, oude pijn of onverwerkte ervaringen onverwacht naar boven komen. Dit proces kan zich op uiteenlopende manieren manifesteren en roept bij veel mensen een natuurlijke neiging tot weerstand op. Juist deze innerlijke strijd vormt vaak de kern van wat men als een zogenoemde “bad trip” beschouwt.
Wanneer men zich verzet tegen dat wat opkomt, kunnen gevoelens van angst en paniek de overhand nemen. Psilocybine, als niet-specifieke versterker, vergroot dergelijke emoties uit en kan het gevoel van controleverlies versterken. Dit leidt soms tot intense en overweldigende momenten waarin men zichzelf dreigt kwijt te raken. Voor sommige mensen wordt zo’n ervaring als extreem onaangenaam of zelfs traumatisch bestempeld — juist omdat het zo confronterend kan zijn.
Carl Jung & het onbewuste
Onze neiging om ons te verzetten tegen innerlijke processen voltrekt zich vaak buiten ons directe bewustzijn. Inzichten uit het werk van de Zwitserse psychiater Carl Gustav Jung werpen licht op de diepe, verborgen lagen van de menselijke geest. Waar zijn voorganger Sigmund Freud het onderbewuste beschreef als de plek waar onderdrukte herinneringen en ervaringen worden opgeslagen, ging Jung een stap verder. Hij introduceerde het idee dat ons innerlijk niet alleen individueel bepaald is, maar ook gevormd wordt door een gedeeld psychisch erfgoed: het collectieve onbewuste. Volgens Jung dragen wij allemaal archetypische patronen in ons mee — universele thema’s die het menselijk gedrag, denken en voelen overstijgen en met elkaar verbinden.
Het collectief onbewuste
De psychedelische beleving vertoont opvallende parallellen met wat Carl Jung omschreef als het collectieve onbewuste. Tijdens zo’n innerlijke reis kunnen symbolische elementen opduiken die zich lastig laten vatten binnen een logisch of wetenschappelijk denkkader. De beelden, sensaties en subtiele verschuivingen in waarneming lijken een venster te openen naar die dieperliggende laag van gedeeld menselijk bewustzijn. Soms openbaart zich dit in de vorm van persoonlijke herinneringen, onverwerkt verdriet of pijn uit het verleden. Andere keren blijft het ongrijpbaar en roept het een gevoel van verwondering of zelfs ontzag op. Onze denkgeest probeert voortdurend betekenis te geven aan wat we ervaren, maar misschien ligt de essentie van bewustzijn juist in het toelaten van het onbekende — zonder het direct te willen verklaren.
De kracht van het loslaten
Soms is het nodig om simpelweg los te laten en de ervaring te laten zijn zoals die is, zonder te proberen er direct betekenis aan te geven. Vaak blijkt dat het omarmen van deze momenten een enorme bevrijding kan brengen, die gepaard gaat met opluchting en helderheid. Door in volledige neutraliteit de ervaring te accepteren, krijgen we de gelegenheid om tijdelijk door de mysterieuze diepten van de geest te reizen. Ontvang het zonder oordeel, met open armen, en verwonder jezelf over de inzichten die opkomen. Vertrouw erop dat de truffel of de paddenstoel precies datgene zal brengen wat jij op dat moment nodig hebt.
Misconcepties over “Bad Trips”
In hoeverre kunnen we spreken van een “Bad Trip” wanneer de zogenaamde negatieve ervaring eigenlijk een waardevol leermoment kan zijn? Dergelijke ervaringen kunnen ons confronteren met onze diepste angsten en onthullen aspecten van het leven die we anders misschien niet zouden doorgronden. Het doorvoelen van deze momenten kan leiden tot belangrijke inzichten over de interne processen die in ons afspelen, en sommigen worden hierdoor gestimuleerd om hiervan te leren. Er zijn echter ook momenten waarop we niet begrijpen wat er precies gebeurt en waarbij angst en verwarring de overhand nemen. Het is belangrijk om deze gevoelens te accepteren en ze niet te verwerpen. Door ons volledig over te geven aan de ervaring en de koers ervan te vertrouwen, kan het soms zijn dat alles weer in rustiger vaarwater komt en we opnieuw een gevoel van welzijn ervaren.
8 tips om een negatieve ervaring te voorkomen
Door rekening te houden met enkele belangrijke factoren, kan de kans op een negatieve ervaring aanzienlijk verminderd of zelfs voorkomen worden. Het helpt je je voor te bereiden op de mogelijke effecten die een Psychedelische ervaring met zich mee kan brengen. Hoewel het geen garantie biedt voor een prettige reis, geeft het je wel een beknopt overzicht van de mogelijkheden die je hebt om de ervaring te optimaliseren. Wanneer je hier met zorg en aandacht tijd aan besteedt, verklein je de kans op negatieve ervaringen aanzienlijk.
Set
Zowel de mentale als fysieke omgeving vormen de fundamenten voor een veilige en verantwoorde ervaring. Bereid jezelf de weken voorafgaand mentaal voor door stressvolle activiteiten te verminderen. Vermijd overmatige deelname aan sociale media en vul je geest met positieve invloeden. Breng tijd buiten door, zorg voor meer lichaamsbeweging, mediteer regelmatig of lees een inspirerend boek in plaats van een spannende film te kijken. Wat je mentaal meeneemt in de ervaring heeft een grote impact!
Setting
De omgeving waarin je de ervaring doormaakt, heeft een aanzienlijke invloed op het verloop ervan. Wanneer je besluit de ervaring te beleven onder begeleiding van een expert of in een retraitecentrum, wordt alles volledig voor je geregeld. Als je ervoor kiest om dit zelf te organiseren, is het cruciaal om hier vooraf goed over na te denken en ervoor te zorgen dat het zowel veilig als verantwoord is. Het is belangrijk dat je je comfortabel voelt in de gekozen locatie, zodat je je tijdens de ervaring volledig kunt overgeven aan wat zich aan je ontvouwt.
Intentie
Wanneer je Psilocybine gebruikt, open je de toegang tot het onbewuste. Het is niet zomaar een kwestie van op de deur van een onbekende kloppen, zeker niet wanneer je weet dat de bewoner over bijzondere krachten beschikt. Het zou verstandig zijn om deze deur met respect te benaderen. Wat zou je antwoorden als de bewoner de deur opent en vraagt: “Wat kom je hier doen? Wat breng je mee en wat zoek je?” Is er iets dat je wilt ontdekken over jezelf? Zijn er delen van jezelf die om heling vragen, of ben je vooral nieuwsgierig naar wat de ervaring jou te bieden heeft?
Voorbereiding
Net zoals je zorgvuldig nadenkt over je intentie en de mentale en fysieke setting, is het ook belangrijk om je lichaam voor te bereiden. Een schoon en verzorgd lichaam helpt je om je fysieke grenzen los te laten en met vertrouwen de ervaring in te gaan. Vermijd alcohol, tabak en andere verslavende middelen, en eet licht en gezond, bij voorkeur zoveel mogelijk plant-based, in de weken of dagen voorafgaand aan de ervaring.
Begeleiding
Er is weinig zo waardevol als de rol van goede begeleiding. De space-holder heeft de verantwoordelijkheid om in je basisbehoeften te voorzien wanneer dat nodig is. Een geruststellende knuffel, een bemoedigend woord of simpelweg aanwezigheid kunnen van grote betekenis zijn. Kies een persoon die de kwaliteiten heeft die jij zoekt: iemand met kennis, liefde en respect voor Psilocybine, iemand die ervaring heeft en waarbij je je veilig en vertrouwd voelt.
Overgave
Hoe ervaren je ook bent en hoe goed je jezelf ook hebt voorbereid, er is niets krachtiger dan volledige overgave. Dit is wellicht het belangrijkste en tegelijk het meest uitdagende aspect van de Psychedelische ervaring. Laat de controle los, laat je verwachtingen achter je en geef je over aan de stroom van de ervaring. Vertrouw volledig op de kracht van de truffel of de paddenstoel.
De adem
Ademhaling is een van de krachtigste hulpmiddelen wanneer de ervaring intens wordt. Bewust ademhalen is als balanceren op een grote golf. We proberen niet de controle over de golf te krijgen of de kracht van de golf te ontkennen, maar we laten ons meevoeren zonder gedesoriënteerd of in paniek te raken. De ademhaling is altijd beschikbaar als een betrouwbare steun! Langzaam en diep in- en uitademen activeert het parasympathische zenuwstelsel, waardoor het lichaam in een rustigere en meer ontspannen staat komt.
Expressie
Een waardevol hulpmiddel tijdens de psychedelische ervaring is de kracht van uiten. Gedachten, gevoelens en emoties zijn vormen van energie die vrijuit willen stromen. Er is geen goed of fout hierin. Luister naar je lichaam en geef uiting aan wat zich aandient wanneer je voelt dat het nodig is. Beweeg, dans, strek je uit, wandel, praat, zing, huil, lach en volg de flow van het moment.
Als je dieper wilt ingaan op de voorbereiding, hebben we een korte handleiding die je gratis kunt downloaden. Met behulp van een zelfreflectiemethode kun je werken aan het formuleren van een intentie en het treffen van de benodigde voorbereidingen.
Bronnen
- https://www.geestkunde.net/uittreksels/jung-het-ik-en-het-onbewuste.html
- Psychedelic Drugs and Jungian Therapyhttps://jungianjournal.ca › jjss › article › download
- https://brill.com/view/journals/ijjs/aop/article-10.1163-19409060-bja10017/article-10.1163-19409060-bja10017.xml
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0955395920303352
- https://medium.com/@joshuat/the-anatomy-of-a-bad-psychedelic-trip-8ab00fc389b
- https://blogs.scientificamerican.com/cross-check/psychedelic-therapy-and-bad-trips/
